Tìm hiểu “cấu trúc”, “nhân vật”, “thời gian” và “không gian” trong Ga 13,1-32:

Trong phương pháp “phân tích cấu trúc” và “phân tích thuật chuyện”, việc quan sát “cấu trúc” và các yếu tố “nhân vật”, “thời gian”, “không gian”, giúp hiểu ý nghĩa câu chuyện. Bài viết này sẽ trình bày “cấu trúc” một đoạn văn cụ thể và quan sát các yếu tố “nhân vật”, “thời gian” và “không gian” trong Ga 13,1-32. Đây là đoạn văn mở đầu các diễn từ từ biệt (Ga 13–17) của Đức Giê-su dành cho các môn đệ, trước khi Người bước vào cuộc Thương Khó – Phục Sinh (Ga 18–21).

Đoạn văn Ga 13,1-32 nói về Giờ đã đến, đó là giờ Đức Giê-su yêu thương những kẻ thuộc về Người cho đến cùng. Đề tài yêu thương này được thuật lại trong câu chuyện với ba ý chính: (1) Đức Giê-su rửa chân cho các môn đệ. (2) Phê-rô và các môn đệ không hiểu về những gì đang xảy ra. Đặc biệt đoạn văn Ga 13,1-32 dành phần quan trọng để nói về (3) việc Giu-đa nộp Thầy. Ba đề tài chính của đoạn văn này liên kết với nhau như thế nào? Bài viết này không nhằm phân tích chi tiết đoạn văn Ga 13,1-32 mà chỉ bàn đến các yếu tố chuẩn bị cho việc tìm hiểu ý nghĩa đoạn văn qua năm mục: 1) Bản văn Ga 13,1-32, 2) Cấu trúc, 3) Nhân vật, 4) Thời gian và 5) Không gian trong đoạn văn Ga 13,1-32.

1. Bản văn Ga 31,1-32.

Bản dịch trong Bản văn Gio-an, TIN MỪNG và BA THƯ, Hy Lạp – Việt.

_13,1Trước lễ Vượt Qua, Đức Giê-su biết rằng giờ của Người đã đến để ra khỏi thế gian này mà về với Cha. Đã yêu mến những kẻ thuộc về mình ở trong thế gian, Người đã yêu mến họ đến cùng.

₂Trong bữa ăn, quỷ đã gieo vào lòng Giu-đa, con ông Si-môn Ít-ca-ri-ốt, ý định nộp Người.

₃Người biết rằng: Cha đã trao ban mọi sự trong tay Người và Người bởi Thiên Chúa mà đến và Người đi về cùng Thiên Chúa, ₄Người chỗi dậy khỏi bàn ăn, cởi áo ngoài và lấy khăn thắt lưng mình. ₅Rồi Người đổ nước vào chậu, bắt đầu rửa chân các môn đệ và lấy khăn Người thắt lưng mà lau. ₆Vậy, Người đến chỗ Si-môn Phê-rô, ông ấy nói với Người: “Thưa Thầy, Thầy rửa chân cho con sao?” ₇Đức Giê-su trả lời và nói với ông ấy: “Điều Thầy làm anh chưa biết bây giờ nhưng sau này anh sẽ biết.” ₈Phê-rô nói với Người: “Không đời nào Thầy lại rửa chân cho con.” Đức Giê-su trả lời ông ấy: “Nếu Thầy không rửa cho anh, anh sẽ chẳng có phần với Thầy.” ₉Si-môn Phê-rô nói với Người: “Thưa Thầy, không chỉ rửa chân con, nhưng cả tay và đầu.” ₁₀Đức Giê-su nói với ông ấy: “Ai đã tắm rồi, thì không cần nữa – ngoại trừ rửa chân –, toàn thân người ấy đã sạch. Phần anh em, anh em đã sạch, nhưng không phải tất cả.” ₁₁Người biết kẻ nộp Người, vì điều này Người nói: “Không phải tất cả anh em đều sạch.”

₁₂Khi rửa chân cho họ xong, Người mặc áo vào, trở về bàn ăn, Người nói với họ: “Anh em có biết rõ việc Thầy đã làm cho anh em không? ₁₃Anh em gọi Thầy là ‘Thầy’ và là ‘Chúa’, anh em nói đúng, vì Thầy là thế. ₁₄Vậy nếu chính Thầy rửa chân cho anh em, Thầy là ‘Chúa’, là ‘Thầy’, thì chính anh em cũng phải rửa chân cho nhau. ₁₅Thầy đã nêu gương cho anh em, để như Thầy đã làm cho anh em, chính anh em cũng làm. ₁₆A-men, a-men, Thầy nói cho anh em: Tôi tớ không lớn hơn chủ của nó, kẻ được sai đi không lớn hơn người sai phái kẻ ấy. ₁₇Nếu anh em đã biết những điều này, anh em có phúc, nếu anh em thực hành chúng.

₁₈Thầy không nói về tất cả anh em đâu. Chính Thầy biết những người Thầy đã chọn, nhưng để Kinh Thánh được nên trọn: ‘Kẻ đã cùng con ăn bánh lại giơ gót đạp con.’ ₁₉Thầy nói với anh em từ lúc này, trước khi sự việc xảy ra, để khi xảy ra, anh em tin rằng: Thầy Là. ₂₀A-men, a-men, Thầy nói cho anh em: Ai đón nhận người Thầy sai phái là đón nhận Thầy, ai đón nhận Thầy là đón nhận Đấng đã sai Thầy.” ₂₁Nói những điều đó xong, Đức Giê-su xao xuyến trong tâm thần. Người làm chứng và nói: “A-men, a-men, Thầy nói cho anh em: Một người trong anh em sẽ nộp Thầy.” ₂₂Các môn đệ nhìn nhau, phân vân không biết Người nói về ai. ₂₃Có một người trong các môn đệ của Người đang dùng bữa, tựa vào lòng Đức Giê-su, đó là người Đức Giê-su yêu mến. ₂₄Vậy Si-môn Phê-rô làm hiệu cho ông ấy hỏi xem Thầy nói về ai. ₂₅Ông này nghiêng mình vào ngực Đức Giê-su nói với Người: “Thưa Thầy, ai vậy?” ₂₆Đức Giê-su trả lời: “Kẻ đó là người mà chính Thầy chấm miếng bánh và trao cho.” Rồi Người chấm miếng bánh [cầm lấy và] trao cho Giu-đa con ông Si-môn Ít-ca-ri-ốt.

₂₇Và khi nhận miếng bánh, Xa-tan liền nhập vào ông ấy. Đức Giê-su nói với ông ấy: “Anh làm gì thì làm mau đi.” ₂₈[Nhưng] điều này, không ai trong những người đang dùng bữa biết tại sao Người nói với ông ấy như thế. ₂₉Vì Giu-đa giữ túi tiền, có vài người nghĩ là Đức Giê-su nói với ông ấy: “Anh hãy mua những món cần dùng trong dịp lễ”, hoặc bố thí cho người nghèo. ₃₀Sau khi nhận lấy miếng bánh, ông ấy đi ra ngay lập tức. Lúc đó, trời đã tối.

₃₁Vậy khi ông ấy đi rồi, Đức Giê-su nói: “Giờ đây Con Người được tôn vinh, và Thiên Chúa được tôn vinh nơi Người. ₃₂[Nếu Thiên Chúa được tôn vinh nơi Người,] Thiên Chúa sẽ tôn vinh Người nơi chính Mình, và ngay lập tức Thiên Chúa sẽ tôn vinh Người.

2. Cấu trúc Ga 31,1-32

Đoạn Tin Mừng Ga 13,1-32 có thể được cấu trúc theo dạng đồng tâm A, B, C, C’, B’, A’ như sau:

Trong đoạn văn 13,1-32, có A // A’, vì câu dẫn nhập: “Giờ đã đến” (13,1) song song với câu kết: “Giờ (lúc) tôn vinh” (13,31-32). Yếu tố B (13,2) giới thiệu khung cảnh trình thuật: “Trong bữa ăn” cùng với ý tưởng “quỷ đã gieo vào lòng Giu-đa, con ông Si-môn Ít-ca-ri-ốt, ý định nộp Người”. Việc Giu-đa nộp Đức Giê-su sẽ được trình bày chi tiết trong tiểu đoạn song song: B’ (13,27-30). Như thế, B: “Quỷ đã gieo vào lòng Giu-đa…” // B’: “Xa-tan liền nhập vào ông ấy”. Tiểu đoạn C trình bày hành động rửa chân và ý nghĩa của hành động này, song song với tiểu đoạn C’ là thông báo và thắc mắc về kẻ sẽ nộp Đức Giê-su. Các ý tưởng song song giữa C và C’ liên quan đến đề tài “không biết” của các nhân vật: Phê-rô, các môn đệ và Giu-đa. Xem phân tích “Cấu trúc Ga 13,1-32” trong Khủng hoảng và giải pháp cho các môn đệ trong Tin Mừng thứ tư, tr. 48-60).

3. Nhân vật

Đoạn văn Ga 31,1-32 trình bày các nhân vật rất độc đáo. Các nhân vật nói đến trong đoạn văn này là Chúa Cha, Thiên Chúa, Đức Giê-su, Con Người, quỷ, Xa-tan, các môn đệ, Giu-đa con ông Si-môn Ít-ca-ri-ốt, Si-môn Phê-rô và môn đệ Đức Giê-su yêu mến. Các nhân vật này có thể chia thành ba nhóm:

1) Nhóm thứ nhất gồm có Chúa Cha, Thiên Chúa, Đức Giê-su, Con Người (chỉ Đức Giê-su). Trong đó Đức Giê-su là nhân vật xuất hiện trong trình thuật. Thiên Chúa là nhân vật được Đức Giê-su nói đến.

2) Nhóm thứ hai là thế lực chống đối Đức Giê-su, gồm có Quỷ, Xa-tan.

3) Nhóm thứ ba được gọi là “Những kẻ thuộc về Đức Giê-su” (31,1) gồm có: Các môn đệ, Giu-đa con ông Si-môn Ít-ca-ri-ốt, Si-môn Phê-rô và môn đệ Đức Giê-su yêu mến.

Khi kể lại những gì liên quan đến nhóm nhân vật thứ nhất trong bản văn, người thuật chuyện cho độc giả biết hai mối tương quan:

1) Tương quan giữa Đức Giê-su và Cha của Người trong bối cảnh “Giờ đã đến”.

2) Tương quan giữa Đức Giê-su và “những kẻ thuộc về Người” khi “Giờ đã đến”.

Đoạn văn 13,1-32 mở đầu mặc khải về Giờ của Đức Giê-su, đây là Giờ Người bị trao nộp, Giờ Người sẽ chết trên thập giá. Đó cũng chính là Giờ Đức Giê-su “ra khỏi thế gian mà về với Cha” (13,1), Giờ Thiên Chúa và Đức Giê-su được tôn vinh (13,31-32). Đức Giê-su biết rõ điều đó vì người thuật chuyện kể: “Người (Đức Giê-su) biết rằng: Cha đã trao ban mọi sự trong tay Người và Người bởi Thiên Chúa mà đến và Người đi về cùng Thiên Chúa…” (13,3). “Giờ đã đến” cũng là Giờ Đức Giê-su bày tỏ tình yêu của Người dành cho những kẻ thuộc về mình. Đó là “tình yêu đến cùng về thời gian” (yêu cho đến chết) và “tình yêu đến cùng về mức độ” (một tình yêu cao cả).

Nhóm nhân vật thứ hai là quỷ và Xa-tan, xuất hiện ở đầu đoạn văn (13,2: Quỷ) và ở gần cuối đoạn văn (13,27: Xa-tan). Trong cả hai lần xuất hiện trên đây, nhân vật quỷ và Xa-tan đều liên hệ đến nhân vật Giu-đa con ông Si-môn Ít-ca-ri-ốt. Thực vậy, mở đầu trình thuật, người thuật chuyện cho độc giả biết: “Quỷ đã gieo vào lòng Giu-đa ý định nộp Người” (13,2). Kết thúc trình thuật, người thuật chuyện kể: “Xa-tan liền nhập vào ông ấy (Giu-đa)” (13,27). Tương quan giữa quỷ, Xa-tan với Giu-đa cho thấy nguyên nhân sâu xa trong hành động Giu-đa nộp Thầy là do quỷ xúi dục và do Xa-tan hành động, đây mới thực sự là kẻ chống đối Đức Giê-su. Còn Giu-đa, một môn đệ trong Nhóm Mười Hai, ông đã để cho mình thuộc về quỷ, và khi quyết định nộp Đức Giê-su, Giu-đa đang làm công việc của quỷ.

Nhóm nhân vật thứ ba là “những kẻ thuộc về Đức Giê-su”, gồm có các môn đệ, Si-môn Phê-rô, môn đệ Đức Giê-su yêu mến và kể cả Giu-đa con ông Si-môn Ít-ca-ri-ốt bởi vì lời mở đầu ở 13,1: “Đã yêu mến những kẻ thuộc về mình ở trong thế gian, Người (Đức Giê-su) đã yêu mến họ đến cùng” được thuật lại khi có mặt Giu-đa trong nhóm các môn đệ. Hơn nữa nhân vật Giu-đa còn được nói rõ: “Một người trong Nhóm Mười Hai” (6,71). Đức Giê-su nói với các môn đệ: “Một người trong anh em sẽ nộp Thầy” (13,21). Như thế, Giu-đa là một môn đệ của Đức Giê-su, đến cuối đoạn văn ông mới đi ra trong đêm tối (13,30), tách rời khỏi nhóm các môn đệ.

“Những kẻ thuộc về Đức Giê-su” là những kẻ được Người yêu thương cho đến cùng, nhưng nhóm này đã làm gì và ứng xử như thế nào? Đề tài nổi bật liên quan đến nhóm các môn đệ là đề tài: “không hiểu” và “không biết”. Phê-rô đã không hiểu hành động Đức Giê-su làm và không hiểu lời Đức Giê-su nói. Phê-rô không để Đức Giê-su rửa chân là không hiểu ý nghĩa của việc Đức Giê-su làm (13,6-8a). Khi Đức Giê-su nói với Phê-rô: “Nếu Thầy không rửa cho anh, anh sẽ chẳng có phần với Thầy” (13,8b), Phê-rô đã không hiểu Đức Giê-su khi trả lời: “Thưa Thầy, không chỉ rửa chân con, nhưng cả tay và đầu” (13,9). Phê-rô cùng với các môn đệ khác, không ai biết kẻ sẽ nộp Đức Giê-su là ai. Khi Đức Giê-su nói: “Một người trong anh em sẽ nộp Thầy” (13,21) thì “Các môn đệ nhìn nhau, phân vân không biết Người nói về ai” (13,22). Đến khi Đức Giê-su “chấm miếng bánh [cầm lấy và] trao cho Giu-đa con ông Si-môn Ít-ca-ri-ốt” (13,26) thì “không ai trong những người đang dùng bữa biết” (13,28) tại sao Đức Giê-su lại nói với Giu-đa: “Anh làm gì thì làm mau đi” (13,27b). Các môn đệ đã đi từ không biết này đến không biết khác. Trước hết, các môn đệ không biết ai là kẻ sẽ nộp Đức Giê-su, khi đã biết thì lại rơi vào tình trạng không biết Giu-đa đi ra để làm gì.

Các môn đệ “không biết”, “không hiểu” về những sự kiện đang xảy ra. Còn nhân vật Giu-đa, ông ấy không nói lời nào trong trình thuật, nhân vật này không bày tỏ cảm xúc, không phân vân, không thắc mắc. Giu-đa hành động như thể đã được “cài đặt” trước. Thực vậy, Giu-đa đã để cho quỷ gieo vào lòng mình ý định nộp Đức Giê-su (13,2) và đã để Xa-tan nhập vào mình (13,27). Nhân vật Giu-đa đã thuộc về quỷ và đang làm công việc của quỷ. Cách trình bày nhân vật Giu-đa trong bản văn như trên đã làm cho nhân vật này trở thành công cụ của quỷ.

Tuy vậy, khi đặt nhân vật Giu-đa vào bối cảnh đoạn văn, độc giả nhận ra rằng: Cũng như Phê-rô và các môn đệ khác, khi quyết định nộp Thầy, Giu-đa đã thực sự không biết Đức Giê-su là ai. Nhóm các môn đệ đang ở trong tình trạng khủng hoảng vì Giu-đa, một người trong Nhóm Mười Hai, đi nộp Thầy, còn Phê-rô thì sẽ chối Thầy (13,38), các môn đệ khác cũng chẳng hiểu những gì Đức Giê-su làm. Tất cả họ đều chưa thực sự biết Đức Giê-su là ai.

Thực ra, căn tính của Đức Giê-su chỉ hoàn toàn được tỏ lộ sau biến cố Thương Khó – Phục Sinh. Chỉ sau khi Đức Giê-su về với Cha và Đấng Pa-rác-lê đến với các môn đệ thì họ mới thực sự biết Đức Giê-su là ai, thực sự tin vào Người và có thể đi theo Người như Phê-rô là người đã hy sinh mạng sống mình để tôn vinh Thiên Chúa (21,19).

Đề tài các môn đệ “không hiểu”, “không biết” tương phản mạnh mẽ với đề tài “biết” của Đức Giê-su. Người biết Giờ của Người đã đến (13,1), Người biết Cha đã trao mọi sự trong tay Người… (13,3). Đức Giê-su biết ai là kẻ sẽ nộp Người (13,26). Đức Giê-su biết Giờ sắp xảy đến là Giờ Người được tôn vinh và là Giờ Người tôn vinh Thiên Chúa (13,31-32). Sự tương phản giữa “biết” (Đức Giê-su) và “không biết” (các môn đệ kể cả Giu-đa) làm cho Đức Giê-su trở thành Đấng mặc khải cho các môn đệ, Đức Giê-su thực sự là “Đấng làm cho biết”.

Trong bối cảnh các môn đệ đi từ không biết này (không biết ai sẽ nộp Đức Giê-su) đến không biết khác (không biết Giu-đa đi ra để làm gì), nhân vật “người môn đệ Đức Giê-su yêu mến” (13,23-25) xuất hiện trong bản văn. Người thuật chuyện cho biết vị trí đặc biệt của người môn đệ này trong bữa ăn: “tựa vào lòng Đức Giê-su” (13,23). Câu hỏi của người môn đệ này (13,25) đã được Đức Giê-su trả lời (13,26). Những chi tiết trên cho thấy người môn đệ này thân tình với Đức Giê-su và hiểu Đức Giê-su hơn các môn đệ khác, đúng như tên gọi của môn đệ này: “Người Đức Giê-su yêu mến”. Những lần xuất hiện tiếp theo trong Tin Mừng Gio-an làm rõ phẩm chất của người môn đệ này trong tương quan với Đức Giê-su về nhiều phương diện: về “lòng mến” (13,23), về “lòng tin” (20,8), về “lòng trung tín” (19,26-27), về “sự nhận biết Đức Giê-su” (21,7) và đặc biệt là về “lời chứng” có uy thế của người môn đệ này (19,35; 21,24).

Các tình tiết liên quan đến các nhân vật trong đoạn văn Ga 13,1-32 phong phú và đa dạng. Cách trình bày các nhân vật như phân tích trên làm cho độc giả nhận ra mình có thể cũng “không biết”, “chưa biết đủ” về Đức Giê-su. Vì thế, độc giả được bản văn mời gọi chú ý lắng nghe Đức Giê-su để “biết” Người thực sự là ai, “biết” ý nghĩa của những biến cố đang xảy ra trong câu chuyện và trong cuộc đời độc giả. Qua đó, độc giả nỗ lực xây dựng tương quan tình yêu với Đức Giê-su qua khuôn mẫu người môn đệ Đức Giê-su yêu mến. Những gì xảy ra liên quan đến các nhân vật, được đặt trong bối cảnh thời gian và không gian sẽ được phân tích vắn tắt sau đây.

4. Thời gian

Yếu tố thời gian trong đoạn văn Ga 13,1-32 có nhiều gợi ý thần học. Trước hết Ga 13 mở đầu bằng hai từ: “Lễ Vượt Qua” và “Giờ”. Người thuật chuyện kể: “Trước lễ Vượt Qua, Đức Giê-su biết rằng giờ của Người đã đến” (13,1a). Bản văn nối kết Lễ Vượt Qua với Giờ của Đức Giê-su. Theo Tin Mừng Gio-an, Đức Giê-su chết trên thập giá vào ngày chuẩn bị lễ Vượt Qua (18,28; 19,31). Yếu tố thời gian ở Ga 13,1-32, được tính bằng “giờ” và “Giờ của Đức Giê-su” được định nghĩa rõ ràng. Đó là Giờ Đức Giê-su đi về với Cha (13,b), Giờ Người yêu thương những kẻ thuộc về mình cho đến cùng (13,1c), Giờ Đức Giê-su tôn vinh Thiên Chúa và là Giờ Thiên Chúa tôn vinh Đức Giê-su (13,31-32).

Đồng thời, Ga 13,1-32 cũng cho biết đó là giờ, là lúc, là thời điểm Giu-đa quyết định nộp Đức Giê-su, đó là giờ Giu-đa tách rời khỏi nhóm các môn đệ, để ra đi làm công việc của Xa-tan (13,27). Bản văn cho biết thời điểm lúc Giu-đa đi ra: “Lúc đó, trời đã tối” (13,30b). Giu-đa đi vào bóng tối, gợi đến hành động đen tối và giờ của thế lực bóng tối. Cụ thể là giờ hành động của quỷ và Xa-tan nơi nhân vật Giu-đa.

Yếu tố thời gian tương phản nhau trong Ga 13,1-32 làm lộ ra thần học của bản văn. Đó là thời gian đan xen giữa “sáng” (giờ yêu thương, giờ tôn vinh) và “tối” (giờ của thế lực bóng tối, giờ Đức Giê-su bị trao nộp). Trên bình diện lịch sử, “Giờ đã đến” là giờ Đức Giê-su bước vào cuộc Thương Khó, giờ Người sẽ chết trên thập giá; nhưng trên bình diện mặc khải, “Giờ đã đến” là Giờ Đức Giê-su về với Cha, Giờ Người được tôn vinh, Giờ Người bày tỏ tình yêu của Người dành cho các môn đệ. Như thế, theo thần học Tin Mừng Gio-an, Giờ chết của Đức Giê-su trên thập giá cũng là Giờ Người chiến thắng thế gian (16,33), Giờ thủ lãnh thế gian bị xét xử (16,11). Bản văn Ga 13,1-32 đã chuyển tải được những ý nghĩa mặc khải quan trọng này nhờ yếu tố thời gian và các yếu tố khác trong trình thuật.

5. Không gian

Trình thuật Gio-an 13,1-32 được xây dựng trong một không gian rất đặc biệt với nhiều nét tương phản. Trước hết, không gian của trình thuật là một bữa ăn: “Trong bữa ăn,…” (13,2a), nhưng bản văn không nói nhiều về bữa ăn mà nói về những gì xảy ra xung quanh bữa ăn ấy. Bữa ăn tự nó là nơi chia sẻ, nơi gặp gỡ, nơi bày tỏ tâm tình của những người có tương quan thân thiết với nhau. Cụ thể trong bản văn Ga 13,1-32, đây là bữa ăn cuối cùng giữa Đức Giê-su và các môn đệ của Người. Điều tương phản trong khung cảnh bữa ăn ấy là Phê-rô không hiểu Đức Giê-su. Cũng trong khung cảnh bữa ăn mà Đức Giê-su nói về kẻ sẽ nộp Người và chỉ ra kẻ ấy là ai. Sự tương phản ấy làm cho bữa ăn trong Ga 13,1-32 đan xen giữa “ánh sáng” (không gian bày tỏ tình yêu) và “bóng tối” (không gian làm lộ ra ý định đen tối: nộp Thầy).

Không gian như trên làm cho khung cảnh bữa ăn chia làm hai phần: “Bữa ăn có Giu-đa” (13,1-30) và tiếp theo là “bữa ăn không có Giu-đa” (kể từ 13,32). Khung cảnh bữa ăn này tiếp diễn cho đến cuối chương 14 (14,31). Tuy nhiên, “có Giu-đa” hay “không có Giu-đa”, nhóm các môn đệ vẫn ở trong tình trạng khủng hoảng, xao xuyến và sợ hãi (14,1.27). Sau khi Giu-đa rời khỏi nhóm, Đức Giê-su báo trước Phê-rô sẽ chối Người ba lần (13,36). Phân tích yếu tố không gian giúp độc giả đọc ra ý nghĩa của trình thuật và liên hệ với hoàn cảnh độc giả đang sống.

Kết luận

Các bước trong việc chuẩn bị phân tích một bản văn là tìm hiểu cấu trúc và quan sát các yếu tố nhân vật, thời gian và không gian trong bản văn. Những quan sát trên đã định hướng phần nào ý nghĩa của bản văn, giúp hiểu câu chuyện và rút ra được những ý tưởng áp dụng vào hoàn cảnh sống hiện tại. Còn một số bước khác cần thực hiện như tìm hiểu “phân đoạn đoạn văn” và “bối cảnh văn chương của đoạn văn”. Các bước này đã trình bày phần nào trong tập sách Phân tích thuật chuyện và cấu trúc, mong rằng sẽ có dịp trình bày tất cả các bước cần làm khi tìm hiểu một đoạn văn, với hy vọng mọi người có thể áp dụng phương pháp và tìm hiểu những đoạn văn khác trong Kinh Thánh./.

Ngày 18 tháng 03 năm 2012.

Giu-se Lê Minh Thông, O.P.

nguồn: leminhthongtinmunggioan.blogspot.com