Giới thiệu cuốn sách
“Lịch sử Vương Quốc Đàng Ngoài 1627–1646” của Alexandre de Rhodes (Nguyễn Khắc Xuyên dịch) là một áng tư liệu quý hiếm, mở ra cánh cửa cho chúng ta nhìn lại một giai đoạn lịch sử sôi động, khi vùng đất Đàng Ngoài bước vào thời kỳ biến động lớn lao của thế kỷ XVII. Đây không chỉ là hồi ký của một nhà truyền giáo, mà còn là bức tranh sống động về chính trị, xã hội, văn hóa, phong tục của Đại Việt trong buổi đầu tiếp xúc với phương Tây.
Trong từng trang sách, Alexandre de Rhodes không chỉ kể lại hành trình của chính mình – một giáo sĩ dấn thân vào miền đất xa lạ – mà còn phác họa bức toàn cảnh hùng tráng của một dân tộc đang ở đỉnh cao của những thăng trầm lịch sử: cuộc phân tranh Trịnh–Nguyễn, sự đa dạng tôn giáo, sức sống mạnh mẽ của làng xã Việt Nam, và nỗ lực lan tỏa đức tin Kitô giáo giữa bao phong ba bão táp.
Tóm tắt nội dung
- Khởi điểm năm 1627 – Bước chân vào Đàng Ngoài
Rhodes kể lại lần đầu tiên đặt chân lên Cửa Bạng (Thanh Hóa), mở đầu cho hành trình truyền giáo ở miền Bắc Đại Việt. Những trang viết khắc họa hình ảnh đất nước, con người, ngôn ngữ, tập tục và đặc biệt là sự tiếp xúc ban đầu đầy khó khăn với chính quyền Trịnh. - Chính trị và xã hội Đàng Ngoài
Cuốn sách ghi chép tỉ mỉ về triều đình chúa Trịnh, đời sống cung đình, quan lại, quân đội, pháp luật, cũng như tình hình phân tranh với chúa Nguyễn ở Đàng Trong. Những mô tả ấy vừa thực, vừa hàm chứa cái nhìn từ bên ngoài, làm sáng tỏ cách mà phương Tây quan sát một vương quốc phương Đông cổ kính. - Phong tục, tín ngưỡng và đời sống văn hóa
Rhodes miêu tả nghi lễ, tập quán, tang ma, hôn nhân, thờ cúng tổ tiên… và sự gắn kết chặt chẽ giữa tín ngưỡng truyền thống với đời sống làng xã. Ông cũng không ngần ngại ghi nhận sự chống đối và kháng cự của xã hội với tôn giáo mới. - Hành trình truyền giáo và thử thách
Tác giả kể lại những cuộc gặp gỡ, những thành công và thất bại, những lần bị cấm đoán, giam giữ, trục xuất, nhưng cũng là hành trình gieo hạt giống đức tin. Đây là phần giàu cảm xúc nhất, khi ngòi bút Rhodes trở thành chứng nhân cho tinh thần hy sinh, dấn thân. - Kết thúc giai đoạn 1646
Sau gần hai thập kỷ, Rhodes rời Đàng Ngoài với trái tim vừa nặng nề vừa kiêu hãnh. Cuốn sách kết lại như một lời chứng lịch sử, để lại cho hậu thế kho tàng tri thức vô giá về một đất nước đang mở ra kỷ nguyên mới.
Giá trị sử thi
Đọc “Lịch sử Vương Quốc Đàng Ngoài 1627–1646”, ta không chỉ thấy một ký sự truyền giáo, mà còn nghe được tiếng vọng của cả một dân tộc giữa bão tố thời đại. Mỗi chi tiết, mỗi trang viết đều như dòng máu thấm đẫm ký ức bốn trăm năm trước. Đó là bản anh hùng ca của một vùng đất, nơi từng dòng sông, mái đình, con thuyền, bãi biển… đều góp phần làm nên hồn cốt Đại Việt.
Cuốn sách là một chứng tích lịch sử vô giá – một di sản vượt thời gian. Nó không chỉ dành cho giới nghiên cứu, mà còn dành cho tất cả những ai muốn tìm lại gốc rễ tinh thần, muốn thấy rõ hơn sự kiêu hùng, kiên cường của cha ông. Đàng Ngoài hiện lên không chỉ như một vương quốc trong quá khứ, mà còn như một biểu tượng bất diệt trong tâm thức Việt Nam.
Lịch sử vương quốc Đàng Ngoài – Alexandre de Rhodes