Làm thế nào để hôn nhân không còn là gánh nặng cho đôi bạn

Còn nhà văn, triết gia Pháp Michel
de Montaigne thì mô tả rằng “Hôn nhân ví
như một cái lồng, những con chim ở ngoài mong được vào, còn những con chim ở
trong chỉ mong thoát ra”. Hoặc có người đã chua chát nói thế này: “Hôn nhân là một cuốn tiểu thuyết trữ tình mà
nhân vật chính chết ngay từ chương đầu” (J.P. McEvoy).

Ngày trước người ta thường gọi việc lập gia đình là đi “gánh vác”
tức là mang lấy trách nhiệm làm vợ, làm chồng, làm cha, làm mẹ trong gia đình.
Còn ngày nay ta gọi đó là kết hôn, là cưới hỏi, là lên xe hoa… Đối với nhiều
bạn trẻ, khi bước lên xe hoa đó là lúc mở ra một viễn ảnh tươi đẹp, đầy màu
hồng, dù chỉ là “một túp lều tranh, hai trái tim vàng!”. Không ai nghĩ
rằng một thời gian ngắn sau đó, mọi sự thay đổi không ngờ được. Hôn nhân không
còn là giấc mộng đẹp nữa, mà đã trở nên gánh nặng đè trên hai vai của đôi bạn.
Ngày nay, không ít bạn trẻ đã phải cay đắng mà nói rằng hôn nhân của họ đích thực
là bi kịch, là thảm họa và hôn nhân ấy không khác gì là địa ngục trần gian. Như
một danh nhân đã từng nói “Hôn nhân là mồ chôn tình ái” (Chamfort). Quả
thực, dựa trên kinh nghiệm thực tế của nhiều người thì hôn nhân đúng là một
gánh nặng đôi khi vượt sức chịu đựng của con người.   

Ngày 13-5-2021, trên trang báo điện tử soha.vn, có đăng bài tựa “Tưởng
kết hôn là hạnh phúc nhân đôi, nhưng thực tế là gánh nặng gấp ba, khiến nhiều
phụ nữ ở Trung Quốc vỡ mộng”.[1]
Bài báo cho hay, trong khi các chuyên gia vẫn đang tranh cãi về những lý do dẫn
đến sự vỡ mộng đó, thì một kết quả khảo sát gần đây đã chứng minh rằng ngày
càng có nhiều phụ nữ không hạnh phúc trong hôn nhân. Năm 2020, gần 20% số
phụ nữ đã kết hôn nói rằng họ cảm thấy hối hận vì đã lập gia đình, tăng đáng kể
so với con số 12% trong năm 2017 và 9% trong năm 2012. Trong khi đó, chỉ
có 7% số đàn ông đã kết hôn nói rằng họ hối hận.

Người ta nói rằng, phụ nữ lấy chồng không có người hạnh phúc nhất,
mà chỉ có người ít khổ cực hơn. Trong mỗi gia đình, đằng sau mỗi người vợ đều
có những nỗi khổ tâm riêng, những giọt nước mắt được giấu kỹ càng.

Một tác giả đã nhận định vấn đề này như sau: “Không hiếm chị em
phụ nữ đã từng kết hôn tâm sự rằng, ngày họ lấy chồng cứ như có số phận đưa
đẩy. Họ tuân theo bản năng là chính mà ít khi có sự chủ động cho việc hệ trọng
nhất cuộc đời này. Và đó chính là lý do mà nhiều người đã phải “vỡ mộng”,
nhận thấy mình đã “lầm” trong việc kết hôn. Theo các chuyên gia, một đám
cưới không phải đích đến cuối cùng của tình yêu mà là khởi đầu cho hành trình
chung sống giữa hai cá tính khác biệt. Cuộc sống hôn nhân có thể sẽ “vỡ mộng”
nếu không có sự chuẩn bị kỹ càng.”[2]

Thực vậy, sự chuẩn bị cần thiết và quan trọng cho một cuộc kết hôn
luôn bắt đầu từ nhận thức rằng hôn nhân không chỉ là làm đám cưới.[3] Bởi
lẽ, để có một cuộc hôn nhân hạnh phúc và bền vững, đôi bạn phải xác tín rằng
hôn nhân là khởi đầu cho một cuộc-sống-mới trong đó hai người nam nữ chấp nhận
sống chung với nhau trọn đời và cam kết giúp nhau đạt đến hạnh phúc như nguyện
ước ban đầu. Đời sống hôn nhân là một chuỗi tháng ngày có niềm vui xen lẫn nước
mắt. Đôi bạn phải hy sinh chịu đựng mọi khó khăn, bởi vì đã kết hôn với nhau,
các bạn không thể sống tự do, buông thả, trái lại phải tuân thủ những đòi hỏi
riêng của hôn nhân mà bất kỳ ai cũng phải tuân thủ nghiêm túc.

Chúng ta biết rằng, tự bản chất, hôn nhân không phải là gánh nặng
hay thảm họa hay ngục tù, trái lại đó là một dấn thân, một cam kết, một trách
nhiệm, một trường học rèn luyện đào tạo. Cho nên, dù muốn hay không, cuộc sống
lứa đôi luôn đòi buộc chúng ta phải chiến đấu, phải hy sinh mất mát để có được
hạnh phúc lâu bền. Một danh nhân đã nói “Yêu là ký kết với đau khổ” (Mme
de Cohin). Thánh nữ Tê-rê-xa HĐ Giê-su đã khẳng định là “Yêu và hy sinh là
một. Không hy sinh là chưa yêu”.  

Linh mục Nguyễn Hữu Thy, trong cuốn “Những suy tư đúng đắn về
hôn nhân và gia đình Công giáo” đã đề cập về những đòi hỏi của hạnh phúc
hôn nhân, như sau: “Hạnh phúc con người nói chung và hạnh phúc hôn nhân gia
đình nói riêng tuyệt đối không phải là một món quà tặng được cho không và chỉ
giơ tay đón nhận. Mọi hạnh phúc của cuộc sống đều đòi hỏi khắt khe nơi mỗi
người chúng ta sự nỗ lực cá nhân trường kỳ và cam go. Vì thế chỉ những ai không
sợ gai nhọn và can đảm dám chui vào bụi hồng cuộc đời, thì mới hái được bông
hoa hồng hạnh phúc thơm ngát và tươi đẹp.”[4]

Một danh nhân đã nói, “Trận chiến dũng cảm nhất, tôi chưa
từng thấy ở đâu trên bản đồ thế giới, mà tôi chỉ gặp giữa hai vợ chồng”
(Joaquin Miller). Quả vậy, thực tế cho thấy, cuộc sống gia đình luôn đầy những
khó khăn, vất vả, cực nhọc. Khó khăn về kinh tế, vất vả trong công việc làm ăn,
cực nhọc để giải quyết những vấn đề gia đình vv. Bên cạnh đó, trách nhiệm của
hôn nhân không chỉ là giải quyết vấn đề “cơm, áo, gạo, tiền”, mà còn bao gồm
tất cả những rắc rối phức tạp trong đời sống vợ chồng. Chẳng hạn, chuyện xung
đột nảy sinh do giới tính và cá tính khác biệt, do sở thích không đồng bộ, do
nền giáo dục hấp thu không tương xứng, do trục trặc trong sinh hoạt tình dục vợ
chồng vv. Những bất đồng này xói mòn tình yêu đôi bạn, khiến họ không thể chịu
đựng nhau được nữa, lúc đó phát sinh những khủng hoảng nặng nề mà hậu quả ly
hôn ly dị là điều dễ dàng xảy ra.

Tuy nhiên, trên thực tế, không phải bất kỳ cuộc hôn nhân nào cũng
là hỏa ngục, là thảm họa, là bi kịch, là gánh nặng cả. Đối với nhiều người, hôn
nhân tuy đầy khó khăn, thách thức nhưng họ đã anh dũng vượt qua, nhờ tình yêu
và sự chung thủy, nhờ hy sinh quảng đại, nhờ lòng bao dung, nhờ nghệ thuật
nhượng bộ… Nhiều nhà chuyên môn nghiên cứu về hôn nhân gia đình đã đưa ra những
lời khuyên hữu ích cho các cặp vợ để qua đó họ nhận biết và thực hành những
nguyên tắc cụ thể nhằm giúp cho đời sống đôi bạn luôn giữ được hòa khí, luôn
tươi vui nhẹ nhàng và tràn đầy hạnh phúc.   

Sau đây chúng ta thử liệt kê một số lời khuyên nhằm giúp đôi bạn
có được một đời sống hôn nhân nhẹ nhàng, êm ấm, dễ chịu.

Lời khuyên 1.- “Hãy cứ yêu đi rồi muốn làm gì thì làm”

“Hãy cứ yêu đi rồi muốn làm gì thì làm”, đây là một câu nói
rất nổi tiếng của Thánh Au-gus-ti-nô trích trong
bộ sách “Tự Thuật” (Confessio) của ngài. Hôn nhân không thể không có tình yêu
bởi vì tình yêu được coi như sức sống, như sức mạnh trong đời sống vợ chồng.
Tình yêu chi phối tất cả con người và cuộc sống của đôi bạn, từ ước muốn, suy
nghĩ đến hành động, phản ứng và cung cách cư xử. Vì thế có thể nói, “Tình yêu
cùng đồng hiện hữu với con người. Có con người là có tình yêu. Vì tình yêu cũng
cần thiết cho cuộc sống con người như khí trời, như hơi thở và như cơm ăn nước
uống vậy. Một cuộc sống không có tình yêu là một cuộc sống đã chết, hay nói
đúng hơn: Sống mà cũng như đã chết vậy!”[5]

Đức thánh G.H Gio-an Phao-lô II đã khẳng định: “Thiên Chúa đã
tạo dựng con người theo hình ảnh Người, giống như họa ảnh của Người (x.St
1-26-27). Khi vì yêu mà kêu gọi con người bước vào cuộc sống, Người cũng mời
gọi họ sống cho tình yêu. Thiên Chúa là Tình Yêu (x.1Ga 4,8) và nơi chính mình
Người, Người cũng đang sống mầu nhiệm hiệp thông yêu thương giữa các ngôi vị .
Khi tạo dựng nhân tính của người nam và người nữ theo hình ảnh Người và liên lỉ
bảo toàn cho nhân tính ấy được hiện hữu, Thiên Chúa ghi khắc vào đó ơn gọi cũng
như khả năng và trách nhiệm tương ứng, mời gọi con người sống yêu thương và
hiệp thông (x.HC MV 12). Tình yêu là ơn gọi căn bản và bẩm sinh của mọi người.”[6]

Khi đôi bạn sống theo sự hướng dẫn của tình yêu như thế, thì chắc
chắn họ sẽ vượt thắng mọi khó khăn, trở ngại trong cuộc sống bởi vì “Tình
yêu chiến thắng tất cả” (Amor vincit omnia).

Lời khuyên 2.- Hãy coi người bạn đời là số 1 của nhau

Trên đài Truyền hình Vĩnh Long THVL1, có chương trình gameshow tên
là “Vợ tôi là số 1” phát sóng lúc 20g30 tối Chúa nhật hàng tuần. Nội dung
gameshow này nhằm đề cao vai trò và tài năng của người nữ trong gia đình. Các
ông chồng của những bà vợ tham gia chương trình này sẽ coi đó là niềm tự hào
của mình đối với người bạn đời. Theo dõi chương trình này, có lẽ bất kỳ quý ông
nào cũng ước ao mình cũng sẽ là “nhân vật số 1” dưới con mắt đầy yêu thương và
ngưỡng mộ của các cô vợ của mình.

Tác giả cuốn “Những quy tắc trong đời sống vợ chồng” đã đưa
ra quy tắc số 1 với tiêu đề là “Luôn đặt bạn đời lên vị trí hàng đầu”, trong đó
có đoạn viết: “Khi kết hôn với ai đó, tức là bạn đã chấp nhận gắn kết phần còn
lại của cuộc đời mình với họ và đương nhiên, vợ/ chồng phải là người quan trọng
nhất đối với bạn. Do đó, dù trong hoàn cảnh nào, bạn đời phải luôn được đặt lên
vị trí ưu tiên hàng đầu. Khi hai vợ chồng đều là ưu tiên số một trong lòng
người kia thì mối quan hệ giữa hai người sẽ luôn gắn bó và khăng khít, ít bị tác
động bởi những yếu tố bên ngoài…Rất nhiều cuộc hôn nhân bị đổ vỡ chỉ vì chồng
hay vợ xem trọng người hay vật khác hơn bạn đời mình, và nhiều khi đưa ra quyết
định sai lầm dựa trên những ý kiến từ bên ngoài.”[7]

Cuộc sống lứa đôi của đôi bạn nhiều khi nặng nề
bởi vì các bạn đã chọn những thứ khác là ưu tiên hàng đầu, chứ không phải là
chính người bạn đời của mình. Nhiều bà vợ than phiền là ông chồng của họ mê
game hơn là vợ con, gia đình. Trái lại, cũng có trường hợp quý ông chồng phàn
nàn là cô vợ nhà mình say mê mạng xã hội hơn là chồng con và việc gia đình.
Hoặc có trường hợp ông chồng mê nhậu với bạn bè hơn là phụ giúp bạn đời, còn bà
vợ “nghiện” mua sắm hơn là chu toàn bổn phận của nội tướng. Sự không hài lòng
của đôi bạn về người bạn đời mình sẽ là nguyên nhân dẫn đến nguy cơ làm nảy
sinh sự xung đột, lúc đầu âm ỉ rồi đến sau bùng nổ to lớn khiến có lúc cả hai
đều không còn chịu đựng được nhau nữa và điều gì đến sẽ đến…

Lời khuyên 3.- Hãy luôn tôn trọng nhau

Các chuyên gia về tâm lý hôn nhân gia đình đều khẳng định là việc
vợ chồng tôn trọng nhau luôn là yếu tố hàng đầu bảo đảm hạnh phúc gia đình.
Trong tình yêu chân chính luôn bao hàm sự tương kính trân trọng nhau. Như một
danh nhân đã nói: “Nền tảng của tình yêu vợ chồng, đó chính là yêu thương và
kính trọng nhau” (Elijah Fenton). Sự tôn trọng ở đây lưu ý chúng ta đến 2
khía cạnh: Vợ chồng tôn trọng vai trò của nhau trong gia đình và tôn trọng
những khác biệt của nhau.

Vợ chồng tôn trọng vai trò của nhau: Theo tác giả D. Wahrheit cuốn “Cẩm nang Hạnh phúc Gia đình
Ki-tô” thì chúng ta cần nhìn nhận điều này: “Sự đổ vỡ trong hôn nhân thường
xảy đến khi hai người phối ngẫu không chấp nhận vai trò của nhau. Và từ đó
không đạt được sự hòa hợp trong đời sống vợ chồng. Vì hòa hợp và bổ túc cho
nhau, đó là nguyên tắc sống nền tảng trong đời sống hôn nhân…”.[8]

Ông bà ta thường nói “Đàn ông xây nhà/ đàn bà xây tổ ấm”,
hay “Kẻ xay lúa/ người bồng em”, điều đó cho thấy trong gia đình hai vợ
chồng đều có vai trò riêng của mình và người này phải biết tôn trọng và nâng đỡ
người kia. Chồng là chồng và có nghĩa vụ riêng của mình. Còn vợ là vợ và cũng
có trách nhiệm riêng của mình. Sự hòa hợp không phải là giống nhau mà là bổ
sung cho nhau. Khi hai người tôn trọng vai trò của nhau, mối quan hệ vợ chồng
luôn được duy trì một cách hài hòa và đồng thuận. Không còn kẻ trên người dưới.
Không còn kẻ khinh người trọng, kẻ hơn người kém, kẻ cao người thấp nữa. Xin
được nhắc lại câu này, “Chính sự bình đẳng mới có thể làm cho tình yêu vững
bền” (G.E.Lessing).   

Vợ chồng tôn trọng sự khác biệt của nhau: Tiến sĩ tâm lý học người Mỹ John Gray đã cho
rằng: Sai lầm lớn nhất của nhiều người là chúng ta tưởng rằng để có sự hòa hợp,
hai vợ chồng phải giống nhau. Chúng ta quên mất một điều cơ bản là, vợ chồng
không phải hai người bạn cùng giới mà là hai người khác giới – người đàn ông và
người đàn bà. Hai người đó không bao giờ giống nhau cả. Chừng nào chúng
ta nắm được đặc điểm tâm lý khác nhau của mỗi giới mới có thể hy vọng tìm thấy
sự hòa hợp lứa đôi. Bởi vì hai người luôn suy nghĩ và hành động khác nhau,
họ có những thói quen và sở thích khác nhau. Mong muốn người này giống
người kia để hòa hợp nhau là ảo tưởng. Tốt hơn hết hãy xem họ khác nhau như
thế nào để sống chung với sự khác nhau đó. Nghĩa là biết chấp nhận để hòa hợp
với nhau.

Sự coi thường, khinh chê, phê phán, hạ thấp bạn đời luôn là cái cớ
tạo ra sự bất đồng, xung đột khiến cho đời sống vợ chồng luôn nặng nề, khó
chịu.

Lời khuyên 4.- Hãy biến tai họa thành chuyện nhỏ

Có người đã nói: “Bí quyết lớn nhất làm cho cuộc hôn nhân thành
công là coi tất cả các tai họa là chuyện nhỏ và không bao giờ biến chuyện nhỏ
thành tai họa” (Harold Nichlson). Ông bà ta cũng thường nói: “Yêu nhau
trăm sự chẳng nề / một trăm chỗ lệch cũng kê cho bằng”. Điều đó nhắc đôi
bạn đừng nên “chuyện bé xé ra to”, mà hãy cư xử bao dung, biết bỏ qua những tật
xấu, những sai lỗi, những vấp váp, những ứng xử vụng về của người bạn đời.

Trên thực tế, trong nhiều gia đình dễ dàng xảy ra những mâu thuẫn,
xung đột chỉ vì một vài chuyện nhỏ nhặt không đâu, khiến cho bầu khí gia đình
luôn nặng nề và mối quan hệ vợ chồng luôn căng thẳng. Theo dõi mấy chương trình
về hôn nhân gia đình trên kênh HTV7 như “Vợ chồng son” hay “Tâm đầu ý hợp”,
người ta nhận thấy các cặp vợ chồng thường tỏ ra bất bình, trách móc nhau bởi
những chuyện nhỏ nhặt trong đời sống và sinh hoạt thường nhật. Những chuyện nhỏ
ấy nếu không được giải quyết thỏa đáng, với thái độ bao dung, độ lượng thì
chẳng sớm thì muộn cũng sẽ trở thành tai họa khó lường…

Trái lại, nếu khi xảy ra những chuyện lớn giữa hai vợ chồng thì
cũng không vì thế mà đôi bạn làm cho lớn chuyện. Đừng bao giờ “thêm dầu vào
lửa”, trái lại phải biết tự chủ, tiết chế cảm xúc và hành động cách khôn ngoan.
“Chồng giận thì vợ bớt lời / cơm sôi nhỏ lửa một đời chẳng khê” (Ca dao
VN). Một danh nhân cũng đã nói: “Con người không ai toàn mỹ. Chuyện vợ chồng
cũng thế. Biết phục thiện và tha thứ cho nhau thì gia đình ngày càng đầm ấm.
Ngược lại, càng ngoan cố bao nhiêu, gia đình càng dễ tan vỡ bấy nhiêu” (G.
Lombroero).

Thánh Phao-lô đã khuyên nhủ các tín hữu như sau: “Anh em là
những người được Thiên Chúa tuyển lựa, hiến thánh và yêu thương. Vì thế, anh em
hãy có lòng thông cảm, nhân hậu, khiêm nhu, hiền hòa và nhẫn nại. Hãy chịu đựng
và tha thứ cho nhau, nếu trong anh em người này có điều gì phải trách móc người
kia. Chúa đã tha thứ cho anh em, thì anh em cũng vậy, anh em phải tha thứ cho
nhau. Trên hết mọi đức tính, anh em phải có lòng bác ái: đó là mối dây liên kết
tuyệt hảo…” (Cl 3,12-14).

Lời khuyên 5.- Hãy cùng nhau chia sẻ công việc gia đình

Một danh nhân đã nói: “Trong hôn nhân, gặp nhau là bước đầu,
sống chung với nhau là bước kế tiếp, làm việc chung với nhau mới làm nên một
gia đình êm ấm” (James Thurber). Trong cuốn “Những quy tắc trong đời
sống vợ chồng”, tác giả đã đưa ra 3 cái “cùng”: Cùng nhau làm việc nhà,
cùng nhau chăm sóc con cái, cùng nhau quyết định mọi việc trong gia đình. Tác
giả đã phân tích như sau:

“Thật sai lầm khi người vợ ôm đồm hết mọi thứ và để người chồng đi
làm về “ngồi chơi xơi nước”. Thứ nhất, vợ tập cho chồng thói quen ỷ lại, lười
biếng và thiếu trách nhiệm. Thứ hai, vợ đang tự biến mình thành người giúp việc
trong nhà, chứ không còn là vợ. Cuối cùng về lâu dài, việc này ảnh hưởng không
nhỏ đến tình cảm của vợ chồng đôi bạn. Hôn nhân là sự hợp tác, chia sẻ, và mọi
trách nhiệm đều phải được phân công với nhau.

“Ngoài ra, là vợ chồng, đôi bạn nên trao đổi, thống nhất với nhau
để đưa ra quyết định cho mọi việc dù lớn hay nhỏ trong gia đình. Có nhiều gia
đình phần lớn mọi việc do chồng hay do vợ quyết định, người còn lại chỉ biết
lắng nghe theo và ít khi tham gia ý kiến. Đó không phải là biểu hiện của một
cuộc hôn nhân hạnh phúc. Nó thể hiện sự thiếu cân bằng về trọng lượng lời nói,
vị thế của nhau trong hôn nhân. Để hôn nhân bền vững và hạnh phúc, một nguyên
tắc cần tuân thủ nghiêm ngặt, đó là mọi việc quan trọng trong gia đình, cả hai
vợ chồng đều phải bàn bạc, nêu ra ý kiến của mình để có quyết định thống nhất” [9]

Hiện nay, có một tình trạng xem ra khá phổ biến trong các gia đình
trẻ. Đó là, phần đông các anh chồng lười biếng và ỷ lại vào sự đảm đang của chị
vợ mà bỏ bê việc chung trong gia đình. Điều đó khiến người vợ mệt mỏi và thất
vọng vì gia đình là của chung, hôn nhân là do hai người cùng kiến tạo và niềm
hạnh phúc là do hai người cùng chia sẻ. Khi hai bạn không biết chia sẻ công
việc gia đình với nhau, điều đó sẽ dễ dàng gây nên sự bất bình giữa hai vợ
chồng, và từ đó có thể sẽ xảy ra cãi vã xung đột khiến cho mối quan hệ vợ chồng
luôn nặng nề, khó chịu.  

Lời khuyên 6.- Hãy nhượng bộ nhau khi cần thiết

Ngày nay người ta nói nhiều đến vấn đề nhượng bộ giữa hai vợ chồng
và người ta coi đó như là một nghệ thuật ứng xử rất cần thiết cho đôi bạn nếu
họ muốn duy trì cuộc hôn nhân lâu dài, bền vững. Trước hết phải nói rằng,
nhượng bộ không phải là bỏ cuộc, là thất thế và là đầu hàng. Bởi như thế thì
người ta sẽ rơi vào tình trạng tiêu cực khác khiến cho cuộc sống thêm buồn chán
và bế tắc. Ở đây, nhượng bộ có nghĩa là một thái độ ứng xử của người trưởng
thành, biết đâu là điều chính yếu nên làm, đâu là điều phụ thuộc cần bỏ
qua.  

Thực vậy, một tác giả đã viết như sau: “Nhượng bộ
khác với sự đầu hàng, chấp nhận. Vì đó là một nghệ thuật ứng xử, trong đó có
điểm dừng cho mỗi người. Nếu ai để cho bạn đời mình vượt qua ranh giới của sự
nhượng bộ ấy thì sẽ khiến hôn nhân bất lợi. Vậy nên, người nhận được sự nhượng
bộ ấy cần biết trân trọng cách ứng xử của bạn đời. Còn khi đầu hàng và chấp
nhận có nghĩa là người kia buộc phải chịu thua trước điều lệ của người bạn
mình. Thường thì trong tâm lý của người “bại trận” – buộc phải đầu hàng, chấp
nhận sẽ có sự tích tụ dần những hờn giận, bực bội. Thỉnh thoảng con người họ
không kìm chế được những bực bội bị dồn nén sẽ bung ra bất ngờ và dữ dội. Những
lúc ấy cả hai vợ chồng đều không cảm thấy an toàn về tâm lý và khó có thể được
hưởng sự gần gũi về cảm xúc với người bạn đời của mình.”[10]

Kinh nghiệm thực tế cho thấy trong lúc hai vợ chồng bất đồng,
người nào biết cách nhượng bộ, người đó là người chiến thắng. Sự nhượng bộ sẽ
đem lại hòa khí trong gia đình và nhất là có sức mạnh thuyết phục phía-bên-kia
cũng nhượng bộ như mình. Ông bà ta khuyên, “Một sự nhịn chín sự lành”,
nghĩa là nếu biết nhịn nhục, ta sẽ dễ dàng làm lành với nhau và cuộc chiến sẽ
mau chóng kết thúc…Tác giả André de Mission đã viết: “Tìm hiểu nhau ba
tuần, yêu nhau ba tháng, cãi nhau ba năm và nhường nhịn nhau suốt quãng đời còn
lại”. Trong đời sống gia đình, ai mà chẳng mong ước hòa khí. Nếu cả hai bạn
đều có thiện chí muốn nhượng bộ để làm hòa với nhau, thì chắc chắn gia đình sẽ
êm ấm. Văn hào Alfred Musset đã nói: “Trong tình yêu, niềm khoái lạc nhất là
lúc làm lành với nhau sau khi cãi vã”.  

Lời khuyên 7.- Hãy coi trọng việc trò chuyện thường xuyên với
bạn đời

Chúng ta biết rằng, lắng nghe, trò chuyện, đối thoại trong đời
sống lứa đôi là điều hết sức quan trọng và cần thiết đề xây dựng và phát huy sự
hòa hợp giữa hai vợ chồng. Hôn nhân không phải là đặt hai bức tượng cạnh nhau
để rồi giữa hai cá thể không tương tác, không đối thoại, không lắng nghe, không
đồng cảm.

Không thể coi một đôi vợ chồng là hạnh phúc nếu mỗi ngày họ không
nói chuyện với nhau được 30 phút. Vậy, điều cốt yếu là đôi bạn phải tìm cơ hội
để giao tiếp với nhau, không để giữa hai người có khoảng lặng quá lớn chẳng hạn
như hai người làm việc riêng, mạnh ai người đó quan tâm đến công việc của mình
thôi và không hề nói chuyện với nhau. Trong khi đó, giao tiếp hằng ngày với
nhau là yếu tố tạo nên hạnh phúc gia đình. Cuộc sống hôn nhân sẽ trở thành cơn
ác mộng nếu suốt ngày cả hai vợ chồng không nói chuyện với nhau hoặc cảm thấy
không có gì để nói. Đó thực chất là dấu hiệu cho thấy hôn nhân của đôi bạn đang
có vấn đề nghiêm trọng và cần có giải pháp chấn chỉnh ngay…[11]

Kinh nghiệm thực tế cho thấy khi hai vợ chồng ít nói chuyện, hạn
chế giao tiếp, tiết kiệm lời nói với nhau…thì cuộc sống chung lúc đó sẽ rơi vào
trạng thái tẻ nhạt, nhàm chán, lạnh lùng, vô cảm. Điều đó sẽ dẫn đến tình trạng
“mạnh ai nấy sống, đường ai nấy đi, việc ai nấy làm”, và đây là nguyên nhân
khiến cho đôi bạn bản thân sống cùng nhà nhưng lòng dạ xa cách nhau theo cách
nói “Đồng sàng dị mộng”.

Bàn về vấn đề đối thoại hàng ngày trong
đời sống vợ chồng, có ý kiến thế này: “Hãy cố gắng đảm bảo rằng hai vợ chồng có
đủ thời gian để nói chuyện với nhau trước khi đi ngủ. Đôi bạn có thể cùng nhau
chia sẻ những câu chuyện trong ngày, những cảm xúc của bản thân. Hai vợ
chồng có thể thảo luận về cuộc sống, những điều bạn cần giãi bày. Đối thoại
hàng ngày là yếu tố cần thiết để đảm bảo hạnh phúc hôn nhân. Các bạn chỉ mất
vài phút mỗi buổi tối trước khi đi ngủ nhưng điều đó có thể làm thay đổi cuộc
hôn nhân của các bạn trở nên tốt đẹp hơn.”[12]

Lời khuyên 8.- Hãy biết kiềm chế khi có xung đột

Tác giả cuốn “Những quy tắc trong đời sống vợ chồng” đã đề
cập đến việc đôi bạn phải học cách điều khiển và kiểm soát tình huống khi có
xung đột. Tác giả đã viết như sau: “Mâu thuẫn, xung đột, cãi vã là điều không
thể tránh khỏi trong hôn nhân, dù ít hay nhiều. Nó không phải là vấn đề gì
nghiêm trọng vì mọi cuộc hôn nhân đều phải có xung đột. Đời sống vợ chồng mà
không có đôi lần cãi nhau thì cũng kém phần thú vị. Nếu cư xử khôn khéo và hợp
lý thì không những làm cuộc cãi vã mau kết thúc, mà còn làm tình cảm hai vợ
chồng càng thắm thiết hơn. Ngược lại, nếu chúng ta nóng nảy và không kềm chế
cái tôi quá lớn trong mình, chúng ta sẽ dễ dàng đẩy cuộc tranh cãi vào ngõ cụt
và làm tổn hại đến hôn nhân.”[13]

Chúng ta đều biết rằng các mối bất hòa, mâu thuẫn giữa hai vợ
chồng dù có nặng nề đến mấy đi nữa cũng sẽ được giải quyết cách êm đẹp nếu cả
hai bên đều có thiện chí hòa giải. Lúc này, hai bạn cần lắng nghe tiếng nói của
con tim mình: Yêu nhau trăm sự chẳng nề/ Một trăm chỗ lệch cũng kê cho
bằng (Ca dao VN). Khi yêu nhau thì người ta sẵn sàng bỏ qua những xích
mích xung khắc nhỏ nhen. Khi yêu nhau thì sự hy sinh, vị tha, bao dung luôn được
đặt hàng đầu, nhờ đó mà ta tránh được những sứt mẻ, đổ vỡ trong đời sống vợ
chồng.

Đức thánh GH Gio-an Phao-lô II, trong Tông huấn những bổn phận của
gia đình Ki-tô hữu đã nhắc nhở như sau: “Chỉ có một tinh thần hi sinh cao cả
mới giúp gìn giữ được và kiện toàn được sự hiệp thông trong gia đình. Thực vậy,
sự hiệp thông này đòi hỏi mọi người và mỗi người biết quảng đại và mau mắn mở
lòng ra để thông cảm, bao dung, tha thứ cho nhau và hòa giải với nhau. Không
gia đình nào mà không biết rằng sự ích kỷ, những bất hòa, những căng thẳng,
những xung đột đã làm hại cho sự hiệp thông gia đình biết chừng nào, và đôi khi
còn có thể làm tiêu tan sự hiệp thông ấy: chính từ đó mà phát xuất muôn hình
thức chia rẽ khác nhau trong đời sống gia đình.” (số 21)

Lời Kết

Chúng ta biết rằng, tình yêu chân chính, lòng quảng đại bao dung,
sự hy sinh, tinh thần trách nhiệm, sự chung thủy…luôn là những điều kiện cần
thiết để bảo đảm cho một cuộc hôn nhân lâu bền, hạnh phúc. Sự đổ vỡ, chia ly
trong hôn nhân xét cho cùng cũng là vì người ta sống ích kỷ, thiếu nền tảng đạo
đức, thiếu sự hiểu biết, thiếu sự tôn trọng và không sẵn sàng hợp tác cởi mở
với nhau.

Người Kitô hữu trưởng thành luôn biết bảo vệ và trân trọng hôn
nhân của mình như một ơn huệ và ơn gọi đến từ Thiên Chúa. Đối với họ, hôn nhân
không còn là gánh nặng hay thảm họa gì nữa. Bởi lẽ, qua đời sống Ki-tô hữu và
nhờ ân sủng của Bí tích Hôn nhân Ki-tô giáo, họ có nhiều niềm vui và hãnh diện
vì được cộng tác và chia sẻ kế hoạch của Thiên Chúa. Họ được nên thánh, được góp
phần xây dựng và phát triển “Hội thánh tại gia” là mẫu gương gia đình
đạo đức và hạnh phúc đích thực. Họ loan báo Tin Mừng cho thế giới bằng đời sống
chứng tá gương sáng nổi bật. Chúng ta luôn xác tín về ơn gọi và sứ mệnh của
mình, với một lòng tin mãnh liệt về sự hiện diện của Chúa và sự trợ giúp của ơn
thánh nhờ đó chúng ta có thể chu toàn một cách trọn hảo và trung tín bổn phận
hôn nhân gia đình của mình ./.

Aug. Trần Cao Khải