Năm 1976–1977, công trình hàn sông Lạch Bạng được triển khai. Nhưng biển dâng cao đã gây thiệt hại nặng nề, đặc biệt là làng Cao Lư, xã Hải Thượng. Đến bão số 6 ngày 22/6/1989, xã Hải Bình buộc phải phá bờ đê để giải phóng nước lũ từ sông Bạng. Sau đó, chính quyền tiếp tục phá đập tràn, trả lại dòng chảy tự nhiên, đồng thời lấp 6 cửa cống ở Hải Thanh.
Năm 1991, với sự tài trợ của Vương quốc Bỉ, hệ thống cống tiêu thủy phục vụ nông nghiệp được xây dựng, bờ tả và hữu sông Bạng cũng được gia cố. Ban chỉ huy công trường khi ấy gồm ông Thau, ông Trạch, ông Bích, ông Danh (huyện đội Tĩnh Gia). Nhân lực huy động từ Nghệ An, Nông Cống và xã Trúc Lâm đã góp phần hoàn thành khối lượng lớn cho hai tuyến đê này.
Đến năm 1994, toàn bộ đê kè đồng muối Hải Bình bị sạt lở. Tôi lại tiếp tục ký hợp đồng với UBND xã Hải Bình nhận thầu đắp phụ đê. Ban kỹ thuật nghiệm thu công trình khi ấy có ông Trọng Dạo và ông Xuân Thủy.
Đêm 21/6/1989 là ký ức không thể nào quên. Khi ấy, chú Văn Hùng Cao từ Hà Nội trở về nhà thì hay tin đứa con trai qua đời bên Sác Giác, vội vã sang ngay trong đêm. Khoảng 8 giờ tối, nước nguồn từ thượng lưu đổ xuống ngập nửa nhà, sóng gió cuồn cuộn, trong khi đài chỉ báo bão cấp 7–8. Người dân khu dân cư thì buộc nhà chống bão, còn nhà chú thì… phá, bão phá một thì ông phá hai. Ông nói: “Đã mất một đứa con rồi, giữ nhà để làm chi.”
Ấy vậy mà căn nhà vẫn đứng vững. Khi gió ngớt, gia đình mượn thuyền nhà cụ Văn Quế đi tìm người. Và chính trong hoàn cảnh nghiệt ngã ấy, chú vẫn sống, vẫn kiên cường đến phút cuối. Thậm chí còn quơ tay vớt được hai con bò đang trôi để chia lại cho mọi người.
Những ký ức ấy – sự mất mát, kiên cường và tình làng nghĩa xóm – mãi mãi khắc ghi, không thể nào quên.
⸻
Chia sẻ từ bác: Lê Minh Vũ
Nguồn video: Liên Thịnh Văn Minh
— tại Cửa Bạng, Ba Làng.